Update: 23:30, 9 listopada 2020 r.
Premier Armenii Nikol Paszynian podpisał z Azerbejdżanem oraz Rosją jako mediatorem, trójstronnego oświadczenia o zakończeniu wojny w Górskim Karabachu. O dalszych postanowieniach tego oświadczenia dowiemy się w najbliższych dniach
Treść artykułu sprzed zaktualizowania poniżej (nie wpływa na informacje zamieszczone powyżej):
Ankara udziela swojego silnego poparcia Azerbejdżanu w walce z etnicznymi Ormianami w górskiej enklawie Karabachu jako część działań na rzecz wzmocnienia międzynarodowej pozycji Turcji. Moskwa natomiast jest zdeterminowana, by bronić własnych interesów na Kaukazie Południowym (więcej o wypowiedzi premiera Armenii tutaj).
Zarówno Moskwa, jak i Ankara do tej pory ograniczają swoje zaangażowania do udzielania pomocy humanitarnej oraz wojskowej nie chcąc wciągnąć się w mechanizmy Pułapki Tukidydesa. Niemniej, oba kraje przymykają oko na rolę najemników walczących po obu stronach konfliktu.
Prezydent Republiki Azerbejdżanu Ilham Aliyev przyjmując 8 listopada ministra spraw zagranicznych Republiki Turcji Mevluta Çavuşoğlu i ministra obrony narodowej Hulusi Akara z powiedział „jak wiecie, dziś jest to bardzo ważny dzień dla naszego narodu, jest to dzień historyczny. Dzisiaj nastąpił dzień wyzwolenia Shusha. Szczególnie teraz, ważne jest to, że jesteście z nami”.
Turcja, członek NATO, w ostatnich latach zintensyfikowała dostawy wyposażenia wojskowego do Azerbejdżanu jednak według analityków wojskowych i politycznych, prawdopodobnie powstrzyma się od głębszego zaangażowania wojskowego, jeśli jej sojusznik będzie kontynuował postępy w Górskim Karabachu. Nie wiadomo, jak zareaguje Turcja, gdy Azerbejdżan będzie ponosił w defensywie lub będzie przedłużać się status quo bez pozytywnych wyników dla Azerów.
Rosja posiadająca pakt obronny z Armenią w ramach Organizacji Układu o Bezpieczeństwie Zbiorowym (tzw. Traktat taszkiencki – więcej w źródłach), a także wypracowała w ostatnich latach dobre stosunki z Azerbejdżanem i jest mało prawdopodobne, aby zaangażowała się bezpośrednio militarnie, chyba że Azerbejdżan przeprowadzi celowy atak na Armenię.
W wypowiedzi ze spotkania z Ministrem Çavuşoğlu prezydent Azerbejdżanu kontynuował: „To kolejny przykład braterstwa i kolejny przejaw braterstwa. Jak zawsze jesteśmy razem zarówno w dobrych, jak i trudnych czasach. To wydarzenie po raz kolejny pokazuje, jak bliskie są sobie nasze narody, jak bliskie są sobie Turcja i Azerbejdżan.
Prezydent Turcji, mój drogi brat Recep Tayyip Erdoğan, wielokrotnie wyrażał swoje poparcie dla Azerbejdżanu w ciągu ostatniego miesiąca i wcześniej, dając nam dodatkową siłę, udzielając politycznego i moralnego poparcia swymi publicznymi oświadczeniami. Jednocześnie, drogi Ministrze Obrony i nasi pozostali bracia, wielokrotnie wyrażaliście poparcie dla Azerbejdżanu. Wspomniał Pan, że Turcja stoi po stronie Azerbejdżanu. Oczywiście te stwierdzenia, to polityczne i moralne wsparcie odegrały również ważną rolę w rozwiązaniu tego konfliktu.
Jeszcze raz, wyrażam swoje podziękowania. W tym czasie cały świat, ci, którzy nas lubią i ci, którzy tego nie robią, zauważyli, że nasza jedność jest niezachwiana i wieczna. Tak będzie nadal” – zaznaczył prezydent Alijew.
Wsparcie Turcji dla Azerbejdżanu jest kluczowe, a doskonałe uzbrojenie i postępy Azerbejdżanu na polu bitwy zmniejszyły wolę Azerbejdżanu do zawarcia trwałego porozumienia pokojowego m.in. ignorując październikowe porozumienie o zawieszeniu broni wypracowane w Moskwie.
Ankara zaprzecza, by jej wojska są zaangażowane w walkę, ale prezydent Alijew przyznał, że niektóre tureckie myśliwce F-16 pozostały w Azerbejdżanie po wspólnych ćwiczeniach wojskowych „TurAz Qartali-2020 Joint Exercises” w sierpniu tego roku. Istnieją doniesienia o użyciu rosyjskich i tureckich dronów przez obie strony.
Rosja jest głównym dostawcą broni do Armenii, choć sprzedaje również broń Azerbejdżanowi. Głębsze zaangażowanie Rosji w konflikt byłoby możliwy, gdyby Azerbejdżan zaatakował Erewan lub okolice w których znajduje się rosyjska baza wojskowa w Giumri.
Wsparcie Turcji dla Azerbejdżanu powinno być postrzegane jako “game-changing effect”.
Warunki zakończenia konfliktu według portalu Militarium:
1. Walki kończą się o północy czasu moskiewskiego. Obie strony pozostają na swoich pozycjach.
2. Ormianie oddają Azerbejdżanowi region Ağdam oraz terytoria pozostałe pod jej kontrolą w regionie Gazach.
3. Wzdłuż „Linii kontaktu” w Górskim Karabachu i w korytarzu lachinskim stacjonować będzie rosyjski kontyngent pokojowy w liczbie 1960 żołnierzy, 90 pojazdów opancerzonych i 380 pojazdów samochodowych i specjalnych.
4. Po przybyciu kontyngentu rosyjskiego wycofane zostaną siły ormiańskie. Kontyngent rosyjski będzie stacjonował przez pięć lat z automatycznym przedłużeniem tego okresu na następne pięć lat, jeśli żadna ze stron w terminie sześciu miesięcy przed jego zakończeniem nie zawnioskuje o wypowiedzenie stosownych postanowień.
5. W celu zapewnienia efektywnej kontroli nad wdrażaniem przez strony postanowień umowy pokojowej, ustanowione zostanie centrum pokojowe.
6. Republika Armenii zwróci Republice Azerbejdżanu region Kelbajar do 15 listopada 2020 roku oraz region Lachin do 1 grudnia 2020 roku, zachowując korytarz o szerokości 5 km, który zapewni połączenie Górskiego Karabachu z Armenią bez wpływu na miasto Szusza. W ciągu najbliższych trzech lat zostanie ustalony plan budowy nowej trasy wzdłuż korytarza lachinskiego, który zapewni połączenie Stepanakertu z Armenią, a następnie zostanie ustalony relokacja kontyngentu rosyjskiego w celu ochrony tej trasy.Republika Azerbejdżanu gwarantuje bezpieczeństwo ruchuwzdłuż korytarza lachinskiego obywateli, pojazdów i ładunków w obu kierunkach.
7. Przesiedleńcy wewnętrzni i uchodźcy powrócą na terytorium Górskiego Karabachu i okolic pod kontrolą Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców.
8. Przeprowadzona zostanie wymiana jeńców wojennych i innych zatrzymanych osób oraz ciał zmarłych.
9. Wszystkie połączenia gospodarcze i transportowe w regionie zostaną odblokowane. Republika Armenii zapewni połączenia transportowe pomiędzy zachodnimi regionami Republiki Azerbejdżanu a Nachiczewańską Republikę Autonomiczną w celu zorganizowania bez przeszkód przemieszczania się w obu kierunkach obywateli, pojazdów i ładunków. Kontrolę transportu sprawować będą organy Służby Granicznej FSB Rosji.Po zatwierdzeniu Stron zapewniona zostanie budowa nowej komunikacji transportowej łączącej Nachiczewańską Republikę Autonomiczną z zachodnimi regionami Azerbejdżanu.
Historyczny ambasador
Wspieraj blog na:
Opracowanie na podstawie źródeł:
- Azerbaijani President: „The whole world, those who like us and those who don’t, saw that Azerbaijan-Turkey unity is unshakable and eternal”, Azeri-Press Agency, https://apa.az/en/foreign-news/Azerbaijani-President-The-whole-world-those-who-like-us-and-those-who-dont-saw-that-Azerbaijan-Turkey-unity-is-unshakable-and-eternal-335054
- President Ilham Aliyev received Foreign Minister and Minister of National Defense of Turkey, Azeri-Press Agency, https://apa.az/en/foreign-news/President-Ilham-Aliyev-received-Foreign-Minister-and-Minister-of-National-Defense-of-Turkey-colorredUPDATEDcolor-335017
- Analysis: Russia and Turkey keep powder dry in Nagorno-Karabakh conflict, Reuters, https://www.reuters.com/article/us-armenia-azerbaijan-allies-analysis/analysis-russia-and-turkey-keep-powder-dry-in-nagorno-karabakh-conflict-idUSKBN27P0MN, dostęp 9 listopada 2020 r.
- Kamil Gołaś: Mechanizm bezpieczeństwa WNP, Nowa Geopolityka, https://geopolityka.net/mechanizm-bezpieczenstwa-wnp, dostęp 9 listopada 2020 r.
- Azerbaijan and Armenia Agree to Cease-Fire in Nagorno-Karabakh, The New Yotk Times, https://www.nytimes.com/2020/10/09/world/middleeast/nagorno-karabakh-cease-fire-russia.html, dostęp 9 listopada 2020 r.
- Update: Armenia signs war-end deal with Azerbaijan and Russia, Reuters, https://www.reuters.com/article/uk-armenia-azerbaijan-declaration/armenia-signs-war-end-deal-with-azerbaijan-and-russia-idUKKBN27P2YN
- Militarium, https://www.facebook.com/militarium.net/photos/a.222710007782588/3383495925037298/
